- Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης
- Ελληνικό σχολείο της Σμύρνης (1733-1922). Υπήρξε το σημαντικότερο εκπαιδευτικό κέντρο του ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Ιδρύθηκε από τρεις φιλόμουσους Σμυρναίους, τους Παντελή Σεβαστόπουλο, Γεώργιο Όμηρο και Ζωρζή Βιτάλη, με σκοπό «την διάδοσιν των ευαγγελικών αρετών και πάντων των ελληνικών μαθημάτων». Άλλαξε πολλές φορές ονομασία. Κατά καιρούς λεγόταν Μεγάλον Σχολείον, Ελληνικόν Σχολείον, Ελληνομουσείον, Σχολείον των Ευαγγελικών Μαθημάτων, Ευαγγελικόν φροντιστήριον, Σχολείον Χριστού, Σχολείον Υιού θεού και τελικά, από το 1808, Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης. Το 1810 αναγνωρίστηκε από τις τουρκικές Αρχές, κυρίως γιατί είχε τεθεί υπό την προστασία της Αγγλίας. Το 1788, ένας ισχυρός σεισμός και πυρκαγιά κατέστρεψαν τη σχολή αλλά με εράνους ξαναχτίστηκε. Μετά την κήρυξη της Επανάστασης ανέστειλε τη λειτουργία της. Το 1833 επισκέφτηκε τη σχολή ο Όθων. Το 1842, νέα πυρκαγιά την αποτέφρωσε αλλά και πάλι με νέους εράνους σύντομα ξαναχτίστηκε. Το 1861 αναγνωρίστηκε ως ομότιμη με τα ελληνικά γυμνάσια, ενώ το 1910 λειτούργησε εκεί και διδασκαλείο τριετούς φοίτησης. Φοίτησαν εκεί κατά καιρούς ο Αδαμάντιος Κοραής, ο πατριάρχης Γρηγόριος E’, ο Στ. Ξένος, ο Ιω. Ισιδωρίδης Σκυλλίτσης, ο μετέπειτα αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, ο αρχιστράτηγος Λεωνίδας Παρασκευόπουλος, ο Μανόλης Καλομοίρης, ο Παύλος Καρολίδης, ο Ιω. Συκουτρής, ο Γεώργιος Σεφέρης, ο Αριστοτέλης Ωνάσης κ.ά. Το 1922, τελευταίο έτος της λειτουργίας της, είχε 1.700 μαθητές. Στους χώρους της σχολής λειτουργούσαν μουσείο και βιβλιοθήκη με 50.000 τόμους και σπάνια χειρόγραφα.
Dictionary of Greek. 2013.